Ана мен баланы қорғау – басты міндет

Бүгінгі күні отбасы құндылығының әлсіреп, тұрмыстық зорлық-зомбылық деректерінің көбеюі бәрімізді алаңдатуда. Зорлық-зомбылық тек тұрмыстық емес, оның психологиялық, экономикалық сипаты да бар екенін ұмытпағанымыз жөн. Мұндай құқық бұзушылықтың алдын алу үшін біз бірінші кезекте отбасы институтын күшейтуге, жанұя жарасымдылығын сақтауға басымдық беруіміз керек.

Айталық, қазақи тәрбиенің бесігі саналатын Түркістан облысында  2022 жылы 3022 неке бұзылса, 2023 жылы 2678 отбасы ажырасқан. Көңілге дем беретіні – ажырасу азайған.

Дегенмен, полиция органдарына отбасы зорлық-зомбылық деректері бойынша 2022ж. — 5282, ал 2023ж.- 4766 хабарлама түскен. Бұл жерде де көңілсіз деректердің азайғаны байқалады. Бірақ, осы аз деген хабарламаның артында қаншама шаңырақтың қайғысы, қасіреті, өкпе — назы жатыр, отбасының тыныштығын кетіреді, әлімжеттік ананы жасытады, балаларды жасқаншақ етеді. Ал ұрпағым жеке шаңырақ болды деп қуанған ата-ана үшін ұл-қызының ортасына түсіп, зорлықтың куәгері болу қаншалықты ауыр.

Жалпы, біз тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы айтқанда жазаны қатайтуды бірінші орынға қоямыз.Мысалы, біздің аймақта жанұяның тыныштығын бұзғандардың соңғы екі жылында 3730 адам әкімшілік, 132 азамат қылмыстық жауапкершілікке тартылған.

Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа тосқауыл қоюдың тетігі ретінде отбасылық құндылықты күшейтіп, әкелердің де орнын алыстатпай, аналардың да маңызын төмендетпей, балалардың да құқығы мен қалауын елеусіз қалдырмай жолсыздан жол табатын әрекет жасауымыз керек.Біздің осы күресіміз бүгінгі күннің өлшеміне емес, болашақтың талабына сай, тәрбиелік бағытта, дәстүр ғұрпымызды да әлсіретпейтіндей болуы керек.

Түркістан облысы бала саны ең көп өңір.  Яғни, біз осы бастан балалардың санасына тұрмыстық зорлық-зомбылықтың қасірет екенін, заңға да, адами қасиетке де қайшы екенін ұғындыруымыз қажет.Себебі сана өзгермей, зорлық тыйылмайды. Ал санаға саңылау түсіретін – отбасы.

Облыс бойынша жасөспірімдердің соңғы екі жылда 300-ге жуық қылмысы тіркелген.Осы қылмыстың 38 толық емес отбасында өскен балалардың қолымен жасалған. Ажырасудың теріс әсерінің бірі де осы.Осыған орай, прокуратура тарапынан бұл бағытта кешенді жұмыстар жүргізіліп жатқанын айта кеткеніміз абзал.

Тұрмыстық зорлық-зомбылықты алдын алуға және кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау мақсатында облыс прокуратурасының бастамасымен облыс әкімдігімен бірлесіп «Салауатты болашақ» жобасы іске асырылып, оңды нәтижелерге қол жеткізілуде.Жобаның мақсаты — тұрмыстық зорлық-зомбылық пен кәмелетке толмағандармен және оларға қарсы жасалған құқық бұзушылықтарды азайтуға, алдын алуға, кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғаумен байланысты органдардың өзара іс-қимылын күшейтуге бағытталған.

Жоба аясында зерделеу жұмыстары жүргізіліп, нәтижесінде балалардың құмар ойындарға тәуелділігі, ата-аналардың балаларды тәрбиелеу процесіне қатыспауы және балалардың қадағалаудан тыс қалуымен байланысты проблемалардың бары анықталды.Сонымен қатар, облыс көлемінде тиісті құжаттарды рәсімдемей туыстарында тәрбиеленіп жатқан 1 532 бала анықталып, шара көрілді.

Жоба шеңберінде кәмелетке толмағандар арасындағы тәуекел топтарын ерте анықтау, оларды алдын алу және құқық бұзушылықтардың жолын кесу мақсатында мемлекеттік органдардың жұмысын жақсартуға және олардың өзара іс-қимылына ықпал ететін «ОТБАСЫ ҚАУІПСІЗДІК БАЛАЛАР» атты ақпараттық жүйесі құрылып, Түркістан қаласында пилоттық режимде іске қосылды.

Ақпараттық жүйе іске қосылғалы отбасыдағы орын алып жатқан қылмыстық құқық бұзушылықтар мен зорлық-зомбылық деректері анықталып, заң аясында тиісті шара қолданылып жатыр, яғни оң нәтижелерге қол жеткізілуде.Отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылықты алдын алу және кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау бойынша жұмыстар жалғасуда.

А.БЕСПАЛОВА,

облыс прокурорыныңаға көмекшісі.