Реакторлар 100 жылға дейін қызмет көрсете алады
Атом электр станцияларын салудың заманауи ұсынылып отырған технологиялары жөнінде айта кетуді жөн көріп отырмын. Қазақстандық тарап әйгілі француздық Assystem инжинирингтік компаниясы бекіткен технологияларды бағалаудың өзіндік жүйесін әзірлеп, 13 жоба зерттеп шықты, III және III+ буынының 5 реакторы таңдалды.
Әзірге Қытай, Ресей, Оңтүстік Корея және Франция мемлекеттері жабдықтаушылар немесе технология жеткізушілері болып табылмақ. Аталған елдерде маңызды ядролық энергетикалық мүмкіндіктер бар, олардың қауіпсіздігі уақытпен сыналған.
Франция мен Қытайда 56, Ресейде 36, Оңтүстік Кореяда 26 реактор бар. Қазіргі уақытта бүкіл әлемде жұмыс істеп тұрған реакторлардың көпшілігі II буын реакторлары болып табылады. Қазіргі уақытта III және III+ буын реакторларының саны көп емес.
III буын реакторының ерекшелігі отынның жоғары тиімділігі, жақсартылған жылу тиімділігі және пассивті ядролық қауіпсіздік жүйесінің айтарлықтай жақсаруы болып табылады. Бұл көп қабатты қорғаныс жүйелері, соның ішінде автоматты апаттық салқындату және оқшаулау снарядтары. Құрастырылымы күрделі және техникалық қызмет көрсету шығындарын азайтады. III буын – III+ буын реакторларының жетілдірілген нұсқасы басқаларға қарағанда қауіпсіздікті жақсартуды ұсынады. Сонымен қатар, екінші буындағы реакторлармен салыстырғанда, үшінші буын реакторлары екі есе ұзақ қызмет етеді. Яғни, 30 жыл емес, 60 жылға дейін жұмыс істей алады. Тіпті, реактор корпусын толық жөндеу немесе ауыстыру қажет болмай, оның қызмет мерзімін 100 жылға дейін ұзарту мүмкіндігі бар.
Әрі атом электр станциялары қоршаған ортаны түтінмен, мұнай өнімдері бар ағынды сулармен ластамайды. Әлемнің әртүрлі елдеріндегі атом электр станцияларын пайдаланудың көп жылғы тәжірибесі олардың адамдарға және табиғатқа зиянын тигізбейтінін растайды. Сондықтан, бұл ядролық энергия «жасыл» деп аталады. Бұл энергия көзі жаңартылатын энергия көздерімен салыстырғанда ең экологиялық таза болып табылады. Сондықтан, мен елімізде атом электр станциясының салынуын қолдаймын.
Қуат Сәрсенбиев — Сайрам ауданы, Ақсу ауылының қоғам белсендісі
